Plaatwerk en toleranties
Aan te houden toleranties worden vaak bepaald door tekenaars in ontwerpfase. Wat we dan zien is dat plaatwerk vaak onrealistische toleranties worden aangemeten. De toleranties die aangehouden kunnen worden, moeten bekeken worden in het licht bewerkingen (enkel laseren of ook plooien en lassen?) en materialen (inox, aluminium, ijzer, dun materiaal, dik materiaal).
Er zijn dus heel wat factoren die een invloed hebben op de toleranties die aangehouden kunnen worden. Bij laserwerk is alles redelijk onder controle, maar wordt het moeilijker om bepaalde toleranties aan te houden bij dikker materiaal.
Ook bij specialere materialen wordt het moeilijk; er zijn staalsoorten in laserkwaliteit op de markt, maar voor bepaalde kwaliteiten is dit niet het geval en smelt de rand als het ware weg tijdens het snijproces. Bij elke extra bewerking kunnen er complexiteiten optreden.
Plooien is moeilijker onder controle te houden bij aluminium dan bij inox of ijzer. Maar dan nog zijn er omstandigheden waarbij platen wat open kunnen trekken en bepaalde toleranties niet haalbaar zijn. Algemeen wordt aangenomen op de markt dat met volgende toleranties kan gewerkt worden:
tot 500 mm +/-1 mm
van 500 tot 1000 mm +/- 2 mm
daarboven +/- 5 mm
Maar dit is geen algemene regel. Alles is afhankelijk van de complexiteit van bv het plooistuk. Een eenvoudig L profiel? Daar kunnen de toleranties al wat strikter worden toegepast. Een stuk met veel plooien of op het randje van de technische mogelijkheden? Dan gaat de tolerantie wat hoger zijn.
Indien op voorhand vermeld, kunnen bij 'normale stukken' een tolerantie van +/- 0.5 mm aangehouden worden op 1 maat; indien echt nodig kan dit teruggebracht worden naar +/- 0.25 mm in 1 deel van het stuk, maar in dit geval dient er zo goed als altijd een proefje worden geplooid wat het uiteraard duurder maakt.
Bij gerolde of gecenterde stukken worden ook vaak toleranties opgegeven. Toch zeker bij dunnere materialen is dit vaak niet haalbaar, gewoon omdat het ontworpen stuk wat openveert of wat platgedrukt wordt afhankelijk van hoe het gelegd wordt. Bij gelaste stukken is het zeer afhankelijk van het ontwerp. Het ene geef meer aanleiding tot vervorming dan het andere (hoewel het uiteraard aan ons is om dit zoveel mogelijk te beperken.
Conclusie: geef geen onnodige of onmogelijke toleranties op voor plaatwerk. Indien toleranties te klein worden dienen deze te worden nabewerkt/gefreesd. Anderzijds is het uiteraard wel belangrijk om toleranties op te geven indien iets bv ergens tussen moet passen. Als er dan toch toleranties vermeld worden, kunnen wij bepalen bij prijsofferte of uitwerk of deze al dan niet mogelijk zijn. Maar hou deze indien mogelijk voldoende ruim.
Karine De Bie
